Konsultacje w sprawie zasad i wytycznych dotyczących wymiany danych między przedsiębiorstwami

Wstęp

Inicjatywa dotycząca jednolitego rynku cyfrowego ma na celu poprawę dostępności danych w gospodarce. Dotyczy to następujących rodzajów danych:

• danych będących w posiadaniu sektora publicznego („dane sektora publicznego”),
• danych uzyskanych w wyniku badań naukowych finansowanych ze środków publicznych oraz
• danych będących w posiadaniu przedsiębiorstw.

Większa dostępność danych mogłaby być korzystna dla MŚP, które zazwyczaj nie dysponują wystarczającymi środkami do samodzielnego gromadzenia danych.

Jednocześnie pojawienie się „inteligentnych” urządzeń podłączonych do internetu (internet rzeczy) stwarza nowe wyzwania dla zachowania tajemnicy handlowej, konkurencji i przypisywania wartości godziwej.

Wymiana danych biznesowych powinna opierać się przede wszystkim na swobodzie zawierania umów.

Komisja szczegółowo przeanalizowała te pojawiające się problemy prawne (zob. komunikaty COM(2017) 9 „Budowa europejskiej gospodarki opartej na danych” i COM(2018) 232 „W kierunku wspólnej europejskiej przestrzeni danych”). W wyniku tej analizy stwierdziła, co następuje:

• swoboda zawierania umów nadal stanowi podstawę wszystkich ustaleń dotyczących wykorzystania przedmiotów związanych z internetem rzeczy i danych wynikających z tych przedmiotów;
• udostępnianie danych powinno odbywać się na „rynkach danych”;
• przestrzeganie pewnych zasad byłoby konieczne w celu zapewnienia uczciwej konkurencji na tych rynkach, tj. zarówno w odniesieniu do przedmiotów związanych z internetem rzeczy, jak i produktów oraz usług opartych na wygenerowanych maszynowo danych nieosobowych wytworzonych przez te przedmioty.

Zasady te mają zastosowanie wyłącznie do danych nieosobowych, ponieważ ogólne rozporządzenie o ochronie danych oraz inne obowiązujące przepisy w wystarczającym stopniu regulują przetwarzanie danych osobowych.

Zgodnie z tymi zasadami przedsiębiorstwa są zobowiązane do zapewnienia w odpowiednich umowach:

• przejrzystości co do tego, kto może uzyskać dostęp do odpowiednich danych, oraz co do tego, do czego dane te są wykorzystywane;
• uznania w jak największym stopniu wartości wytworzonej przez każdą ze stron (poprzez gromadzenie danych, usługi oferowane na bazie danych itp.);
• gwarancji w celu ochrony tajemnic handlowych przedsiębiorstw i innych aktywów własności intelektualnej (takich jak przykładowo monitorowanie inteligentnych robotów produkcyjnych w celu zrozumienia praktyk produkcyjnych lub czasów postoju, co pozwala na spekulacje dotyczące wyników gospodarczych przedsiębiorstwa);
• niepodejmowania działań mających na celu zakłócenie konkurencji, a w szczególności mających na celu zmuszanie spółek do zawierania porozumień z jednym usługodawcą, np. ze względu na formaty danych lub podobne formy, które mogą być wykorzystywane przez inne podmioty tylko po poniesieniu dodatkowych kosztów.

W komunikacie „W kierunku wspólnej europejskiej przestrzeni danych” Komisja wskazuje, że zasady zostaną omówione z zainteresowanymi stronami i mogą zostać zmienione w oparciu o wyniki takich dyskusji. Komisja zachęca przemysł do opracowania kodeksów postępowania uzupełniających te zasady. Stwierdza również, że będzie nadal oceniać, czy zasady i ewentualne kodeksy postępowania okażą się wystarczające do utrzymania uczciwych i otwartych rynków, oraz że w razie potrzeby zareaguje na zaistniałą sytuację, podejmując odpowiednie działania.

Dziękujemy za udział w konsultacjach.

Zespół Enterprise Europe Network