Czym jest GOSPODARKA O OBIEGU ZAMKNIĘTYM i na jakich zasadach się opiera?

Wstęp

Czym jest Gospodarka Obiegu Zamkniętego?

Gospodarka Obiegu Zamkniętego, krócej mówiąc GOZ, jest to model biznesowy, który minimalizuje zużycie surowców oraz powstawanie odpadów. Jaki to ma cel? Przede wszystkim zmniejszenie emisji gazów cieplarnianych i poziomu wykorzystania energii. Tak jak można zauważyć na poniższym rysunku, GOZ tworzy zamknięte pętle procesów, w których powstałe odpady są traktowane jako surowce w kolejnych fazach produkcji.

Czyli, jak to dokładnie działa?

Inaczej mówiąc model ten polega na dzieleniu się, pożyczaniu, ponownym użyciu, naprawie, odnawianiu i recyklingu istniejących materiałów i produktów tak długo, jak to możliwe. W ten sposób zamiast wyrzucać, składać bądź spalać zbędne dla nas surowce zwane odpadami, trafiają do ponownego użytku. W ten sposób wydłuża się cykl życia produktów- tak jak np. kaucyjny system butelek. W praktyce oznacza to ograniczenie odpadów do minimum. Kiedy cykl życia produktu dobiega końca, surowce i odpady, które z niego pochodzą, powinny zostać w gospodarce. Znakomicie się tutaj zatem sprawdzą produkty, które można w łatwy sposób ponownie wykorzystać. GOZ opiera się na zasadzie 6R oraz Schemacie ReSOLVE.

Czym jest zasada 6R?

Nazwa wzięła się od sześciu angielskich wyrażeń, które tłumacząc na język polski brzmią odpowiednio: odmawiaj, redukuj , używaj ponownie, segreguj odpady, kompostuj oraz naprawiaj.

Odmawiaj, czyli nie kupujemy tego, co przyczynia się do zwiększenia ilości odpadów, jak np. warzywa pakowane w plastik czy tanie tanie t-shirty, które za chwilę wyrzucimy. W ten sposób konsumenci dają sygnał producentom, na czym naprawdę im zależy. Redukuj, jak sama nazwa wskazuje polega na ograniczeniu ilości używanych rzeczy i zastanowieniu się , czy aby na pewno każda z nich jest nam niezbędna. Kupujmy tylko to, czego naprawdę potrzebujemy. Używaj ponownie, wymieniaj się i przekazuj niezbędne rzeczy komuś, kto może ich potrzebować, jak np. oddanie zbędnych ubrań do pojemnika. Z kolei szukając czegoś nowego, warto zastanowić się na zakup rzeczy z drugiej ręki. Naprawiaj, czyli nie wyrzucamy od razu lekko uszkodzonej rzeczy, być może uda się ją naprawić i korzystać z niej kolejne lata Segreguj odpady, dzięki czemu przyczynimy się do przetwarzania surowców wtórnych, np. szklanych butelek Kompostuj, czyli nie marnujemy jedzenia, a resztki, których nie uda się wykorzystać w inny sposób starajmy się kompostować. Ciekawostką jest to , że pewna firma – Revread wpadła na pomysł jak wykorzystać czerstwe pieczywo i planuje tworzyć z niego piwo, kosmetyki oraz biodegradowalne opakowania.

Schemat ReSOLVE

Pod akronimem ReSOLVE kryje się sześć biznesowych ścieżek działania dla firm, które dążą do wdrożenia zasad gospodarki obiegu zamkniętego.

1. Regeneracja. To wszystkie działania zmierzające do przejścia na odnawialne materiały i źródła energii, czyli praktyczna realizacja idei zwracania odzyskanych zasobów biologicznych do środowiska. Przykładami są m.in.: odzysk energii, wykorzystywanie energii ze źródeł odnawialnych, budownictwo efektywne energetycznie, lokalizowanie ośrodków produkcyjnych w eko-parkach przemysłowych itp.

2. Współdzielenie. Dzielenie się ze współużytkownikami to sposób, by maksymalizować wykorzystanie produktu czy usługi. Współdzielenie to także ponowne wykorzystanie produktów, o ile są one technicznie sprawne i dopuszczone do użytku (np. zasada second-hand) oraz przedłużanie życia produktów poprzez ich konserwację, naprawy i sposoby projektowania zwiększające ich trwałość.

3. Optymalizacja. Działania optymalizujące skupiają się przede wszystkim na zwiększaniu wydajności i efektywności produktu oraz usuwaniu odpadów w procesie produkcyjnym i łańcuchu dostaw (od zaopatrzenia i logistyki produkcji, poprzez użytkowanie i etap końcowy użytkowania). Istotne jest, że optymalizacja odbywa się bez konieczności wprowadzania zmian w systemie zarządzania i aktualizacji posiadanej technologii. Optymalizacja może się odnosić do wykorzystywania dużych zbiorów danych, automatyzacji, teledetekcji czy układów zdalnie sterujących.

4. Zapętlenie. Dążenie do utrzymania komponentów i materiałów w obiegu zamkniętym.

Przykłady: ponowne wykorzystanie produktów, recykling, odzysk surowców, minimalizowanie strat materiałowych i energetycznych, upcycling, downcycling itp.

5. Wirtualizacja. To model działania zakładający dostarczenie konkretnej użyteczności wirtualnie zamiast materialnie.

6. Wymiana. Model wymiany zakłada zastępowanie starych materiałów nowymi zaawansowanymi materiałami, stosowanie nowoczesnych technologii oraz wybieranie nowoczesnych produktów i usług.